Najważniejszą częścią składową zespołu jest Kamienica Hetmańska, leżąca przy Rynku Głównym nr 17, zwana od początku XVII wieku ,,Starą Mennicą”. Jest to jeden z najstarszych zachowanych do dziś domów krakowskich. Pierwotna zabudowa wzniesiona została wkrótce po lokacji Krakowa, dokonanej w roku 1257 przez Bolesława Wstydliwego, z tej fazy zachowały się częściowo mury obwodowe piwnic.

Pozostałością przebudowy z II połowy XIV wieku jest parterowa, sklepiona sala gotycka z bardzo cennym zespołem rzeźbionych zworników sklepiennych. Pozostałości dekoracji współczesnej zespołowi zworników odnaleziono także w drugiej kondygnacji, nad salą gotycką, co świadczy dobitnie o skali i randze założenia. Do niedawna gotycką dekorację rzeźbiarską kamienicy łączono z kasztelanem krakowskim Janem z Melsztyna, najnowsze publikacje wskazują jednak na znacznie ciekawszą możliwość. Otóż zdaniem Marka Walczaka niezwykłe rozmiary działki, na której powstała kamienica nr 17, jej położenie (między siedzibą wójta a placem targowym), nietypowe rozwiązania architektoniczne i wyjątkowa dekoracja, pozwalają widzieć w niej średniowieczny pałac miejski, związany z władzą królewską. Przypuszcza się, że kamienica nr 17, którą konsekwentnie nazywa pałacem, wzniesiona została na działkach skonfiskowanych po stłumieniu buntu wójta Alberta w roku 1312 . Jeśli przyjąć tę hipotezę, to wówczas potężna w stosunku do sąsiedniej zabudowy kamienica „królewska” pełniła by rolę siedziby władcy podczas jego pobytów w mieście, zaś sklepiona sala na parterze pełnić mogła okazjonalnie rolę sali tronowej. Zdaje się to potwierdzać program ikonograficzny, umieszczony na zwornikach, gdzie dominują przedstawienia klejnotów herbów ziem, znajdujących się pod panowaniem Kazimierza Wielkiego. Zastosowanie hełmów turniejowych z klejnotami zamiast tarcz herbowych badacze przedmiotu uznają za symbol godności władcy .

Około połowy XVI wieku kamienica należała do rodziny Berów. Kasper Ber (ok.1460-1543), przedsiębiorca górniczy i alchemik, posiadał królewski przywilej bicia monety i urządził na posesji nr 17 mennicę. Na przełomie XVI i XVII wieku kamienicę zamieszkiwało wielu przedstawicieli kolonii włoskiej, między innymi Cecci, Montelupi i Soderini. W latach 20. XVII wieku kamienicę nabył wojewoda sandomierski Krzysztof Ossoliński. Od 1673 r. kamienica była w posiadaniu rodziny Branickich herbu Gryf. Od godności sprawowanej przez Jana Klemensa Branickiego, kasztelana krakowskiego i hetmana wielkiego koronnego pochodzi obecna nazwa kamienicy ,,Hetmańska”. Po insurekcji kościuszkowskiej dom zajmowany był na kwatery wojskowe pruskie i austriackie, po spowodowało jego degradację. W 1815 lub 1816 roku w drodze licytacji posesję nabył Teodor Anzelm Dzwonkowski, podróżnik i autor fascynującego pamiętnika. Po śmierci Dzwonkowskiego posesja przeszła na własność jego córki, Józefy z Dzwonkowskich Komornickiej i w posiadaniu jej spadkobierców pozostaje do chwili obecnej. W 1850 górne piętra spłonęły, odbudowa kamienicy trwała trzy lata. Poważny remont przeprowadzono w roku 1916, natomiast w latach 1972-1988 przeprowadzono remont generalny, obniżając kamienicę o kondygnację i odtwarzając wygląd fasady z czasów hetmana Branickiego.